Thursday 24 May 2012

Μικρή οθόνη, μεγάλη ζημιά

Κλειστή πρέπει να είναι η τηλεόραση στο σπίτι όταν μέσα σε αυτό ζουν παιδιά. Τελεία και παύλα. Έρευνες που έχουν γίνει κατά καιρούς ανέφεραν ότι οι γονείς είναι καλό να περιορίσουν το χρόνο που τα παιδιά τους παρακολουθούν τηλεόραση. Μια τελευταία όμως έρευνα, που πραγματοποίησε η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά δεν πρέπει να παρακολουθούν λεπτό τηλεόραση.

«Τα παιδιά μαθαίνουν σε λιγότερο χρόνο, και ευκολότερα,
όταν έρχονται σε επαφή με άλλους ανθρώπους,
όχι όταν βρίσκονται μπροστά σε μια οθόνη»
Φυσικά, τονίζει η ίδια έρευνα, η απαγόρευση δεν αφορά μόνο την τηλεόραση, αλλά και το σερφάρισμα στο διαδίκτυο και τα βίντεο γκέιμ. 
Επίσης προσθέτει ότι, προς αποφυγή παρανόησης, δεν υπάρχει κανένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην τηλεόραση, όπως πολλοί θέλουν να υποστηρίζουν. Αντίθετα, καλύτερη εκπαίδευση από το δημιουργικό παιχνίδι και την επαφή με άλλους ανθρώπους δεν υπάρχει.
Πιο αυστηρή είναι η έρευνα όσον αφορά τα βρέφη και τα παιδιά ηλικίας μικρότερης των δύο ετών που παρακολουθούν τηλεόραση. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι γονείς είναι βέβαιο ότι μεγαλώνουν παιδιά που θα έχουν πρόβλημα στην ανάπτυξη του λεξιλογίου, στη συγκρότηση της σκέψης τους, στην ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης και κοινωνικοποίησης.

Απόσπαση προσοχής
Πολλά είναι τα νοικοκυριά που έχουν μόνιμα μια τηλεόραση αναμμένη μέσα στο σπίτι, ανεξάρτητα αν παρακολουθεί κανείς. Αυτός ο συνεχόμενος ήχος είναι ό,τι πρέπει για να αποσπάται η προσοχή και να μην υπάρχει ηρεμία στο χώρο.
Ο παιδίατρος δρ Μπράουν ανέφερε ότι «πριν από μία δεκαετία είχαμε παρακαλέσει τους γονείς να επιστήσουν την προσοχή στην πολύωρη έκθεση
των παιδιών τους μπροστά στις οθόνες. Φέτος προειδοποιούμε ότι οι επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών είναι μεγάλες». Τονίζει ακόμη ότι «μέσα σε ένα σπίτι μπορεί να υπάρχουν και δέκα οθόνες (τηλεόραση, υπολογιστές, iPad, smartphone), άρα και οι επιρροές είναι πολύ περισσότερες».

Επαφή με άλλους ανθρώπους
«Τα παιδιά μαθαίνουν σε λιγότερο χρόνο, και ευκολότερα, όταν έρχονται σε επαφή με άλλους ανθρώπους, όχι όταν βρίσκονται μπροστά σε μια οθόνη», επισήμανε ο ψυχολόγος Τζόρτζεν Τρόσεθ σχετικά με τα δήθεν εκπαιδευτικά τηλεοπτικά προγράμματα αλλά και τα μαθησιακά dvd.
Πολλοί είναι οι γονείς που εξομολογούνται ότι αφήνουν τα παιδιά τους μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης όποτε χρειάζονται ησυχία για να κάνουν μια δουλειά ή όταν μεταδίδεται ένα αξιόλογο παιδικό πρόγραμμα.
Τέλος, η έρευνα επισημαίνει πως για κάθε μία ώρα που ένα παιδί μικρότερο των δύο ετών παρακολουθεί τηλεόραση μειώνεται κατά 50 λεπτά η επαφή με τους γονείς του και κατά 10% η ασχολία του με το δημιουργικό παιχνίδι.

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (24.10.2011) με την υπογραφή της Δώρας Παπαγεωργίου και τον ίδιο τίτλο.

Μαμά να κοιμηθώ μαζί σου;

Πόσες φορές δεν έχετε ακούσει από το αγγελούδι σας αυτή την ερώτηση; Τα παιδιά κυρίως προσχολικής ηλικίας πολλές φορές ζητάνε να αφήσουν το κρεβατάκι τους και να έρθουν στο δικό σας για ύπνο. Σύντομα η μία φορά γίνονται πέντε, οι πέντε δέκα και στο τέλος φτάνετε να κοιμάστε με το παιδί σας κάθε βράδυ και να δυσκολεύεστε να το πείσετε να κοιμηθεί στο δωμάτιο του. Κάτι τέτοιο αποδεικνύεται προβληματικό τόσο για το παιδί όσο και για το ζευγάρι.

Getting child to stop sleeping with parents!

Κάτι τέτοιο αποδεικνύεται προβληματικό
τόσο για το παιδί όσο και για το ζευγάρι.
 Το μικρό σας μπορεί να προφασιστεί χίλιους δύο λόγους για να κοιμηθεί μαζί σας, από το «πονάει κοιλίτσα μου» και το «φοβάμαι να κοιμηθώ μόνος μου» μέχρι το «ένας δράκος είναι στο δωμάτιο μου!». 
Όσο χαριτωμένο και ευχάριστο κι αν είναι στην αρχή, και όσο κι αν το επιθυμεί και η μητέρα, η αποδοχή μιας τέτοιας συμπεριφοράς κρύβει παγίδες, καθώς μπορεί να εξελιχτεί σε χρόνια κατάσταση. Πολλά είναι τα ζευγάρια τα οποία καταλήγουν να κοιμούνται σε ξεχωριστά κρεβάτια ώστε να κοιμηθεί το παιδί με τη μαμά επειδή επιμένει ότι δεν μπορεί να κοιμηθεί μόνο του και αρνείται να επιστρέψει στο δωμάτιο του. Ακόμα όμως κι όταν οι γονείς επιμένουν ότι το παιδάκι τους πρέπει να κοιμηθεί στο δωμάτιο του, αυτό βρίσκει τρόπους να τρυπώνει κρυφά κάτω από τα σκεπάσματα τους με αποτέλεσμα οι γονείς να αντιλαμβάνονται κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της νύχτας ότι έχουν έναν επισκέπτη στο κρεβάτι τους. 
Πολλά ζευγάρια παραπονιούνται πως όταν ξυπνάνε βρίσκουν το παιδάκι τους ξαπλωμένο στα πόδια τους και πως όσες φορές κι αν προσπάθησαν να το βάλουν να κοιμηθεί στο δωμάτιο του δεν είχε επιτυχία.
Μια τέτοια συμπεριφορά ενώ φαίνεται να ευνοεί το παιδί προσωρινά, το βλάπτει μακροπρόθεσμα.  
Το παιδί γίνεται εξαρτημένο από τους γονείς ενώ αντίθετα είναι το διάστημα εκείνο στην ανάπτυξη του όπου θα έπρεπε να αρχίζει να χτίζει την αυτονομία και την ανεξαρτησία του, στο βαθμό που του επιτρέπεται από το ηλικιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται. Αυτό φυσικά συμβάλλει και στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης του και το αίσθημα σιγουριάς και ασφάλειας το οποίο αναπτύσσει. Το παιδί όντας προσκολλημένο στους γονείς του δεν αισθάνεται αρκετά σίγουρο και δυνατό για τον εαυτό του και αρχίζει να αναζητά όλο και περισσότερο την ασφάλεια που του παρέχει η παρουσία του γονέα.
Επιπλέον, φθορά προξενείται και στο ζευγάρι...
Οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι για να υπάρχει ισορροπία στη σχέση τους και στην οικογένεια τους, θα πρέπει να δίνουν βαρύτητα όχι μόνο στο ρόλο τους ως γονείς αλλά και ως σύντροφοι. Κάτι τέτοιο ακυρώνεται όταν το παιδί φτάνει να κοιμάται μαζί τους τα βράδια και απομακρύνει το ζευγάρι. Πολλές φορές τα ζευγάρια που έχουν πρόβλημα στη σχέση τους χρησιμοποιούν κατά κάποιο τρόπο αυτή τη συμπεριφορά του παιδιού και αρνούνται να την αλλάξουν καθώς είναι βολική για όλους. Σε αυτές τις περιπτώσεις το ζευγάρι θα πρέπει να αναρωτηθεί για ποιους λόγους επιλέγουν να αφήνουν το παιδάκι τους να κοιμάται μαζί τους και που βρίσκεται το πρόβλημα στη μεταξύ τους σχέση.
 
Οι γονείς οι οποίοι αντιμετωπίζουν τέτοιο πρόβλημα με τον ύπνο του παιδιού τους θα πρέπει να προσπαθήσουν να εξηγήσουν και να πείσουν το παιδάκι τους πως ο καθένας κοιμάται στο δωμάτιο του, με όσο πιο απλά και κατανοητά λόγια γίνεται, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.

Επιπλέον, ο χώρος του παιδιού μπορεί να γίνει αρκετά ήρεμος και διασκεδαστικός ώστε να έχει το παιδί ένα κίνητρο να παραμείνει στο δωμάτιο του. Φωτάκια, αστεράκια, μουσικούλες και παραμυθάκια βοηθάνε στην παραμονή του παιδιού στο δωμάτιο του μέχρι να το πάρει ο ύπνος.

Σημαντικό ρόλο παίζει και η επιβράβευση του παιδιού για την κάθε του προσπάθεια, τόσο λεκτικά και με αγκαλιές, όσο και με κάτι που επιθυμεί π.χ. μια βόλτα στο λούνα παρκ. Εάν η τάση του παιδιού να πηγαίνει τη νύχτα στο δωμάτιο των γονιών του παρατείνεται, οι γονείς θα πρέπει να πηγαίνουν το παιδί στο κρεβάτι του όσες φορές χρειαστεί. Κάτι τέτοιο μπορεί να αποβεί αρκετά κουραστικό για τον γονέα αλλά φτάνει στο σημείο όπου το παιδί αποδέχεται και αντιλαμβάνεται πλέον πως πρέπει να κοιμάται στο δωμάτιο του. Η συμβουλή και καθοδήγηση από κάποιον ειδικό μπορεί να φανεί ιδιαιτέρως χρήσιμη στους γονείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες καθώς το η κάθε περίπτωση απαιτεί εξατομικευμένο χειρισμό.

Κατσαούνη Μαρία- Ψυχολόγος Υγείας, (MSc)

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki